W trudnej sytuacji życiowej, kiedy czujemy ból psychiczny i nie radzimy sobie z nim sięgamy po pomoc specjalistów z dziedziny psychologii. Do ich grona zaliczymy psychologów oraz psychoterapeutów. Do kogo się umówić? Jaka jest różnica między tymi specjalistami?
Psycholog
Psycholog to specjalista po pięcioletnich studiach magisterskich na kierunku psychologia. Jest uprawniony do diagnozowania psychologicznego – w tym celu przeprowadza różnego rodzaju testy psychologiczne, podejmuje się obserwacji i przeprowadza wywiad. Psycholog udziela pomocy psychologicznej w postaci porad i konsultacji a także udziela wsparcia w sytuacjach określanych, jako trudne. Zadaniem psychologa jest także psychoedukacja oraz niesienie pomocy w osiągnięciu lepszej jakości życia, wspomaganie w rozwoju osobistym i wsparcie w relacjach międzyludzkich. Zależnie od ukończonych kursów/szkoleń, studiów podyplomowych oraz zdobytego doświadczenia psycholog może specjalizować się w zakresie psychologii ze względu na zakresu wieku pacjentów (dzieci, młodzież, dorośli), czy też zakres poruszanych zagadnień. Psycholog po wstępnych konsultacjach może skierować pacjenta do innych specjalistów takich jak np. psychiatra, czy psychoterapeuta. Specjalista ten nie przeprowadza psychoterapii, nie przepisuje leków oraz nie leczy zaburzeń – jego działania, oparte na kodeksie etycznym, to diagnoza, wsparcie i doraźna pomoc psychologiczna. Do psychologa możemy się również udać, kiedy nie jesteśmy pewni jakiej pomocy potrzebujemy – psycholog pokieruje nas dalej.
Psychoterapeuta
Psychoterapeuta to specjalista po pięcioletnich studiach magisterskich społecznych, humanistycznych lub o profilu medycznym, który ukończył lub jest w trakcie, certyfikowanego kursu psychoterapii w wybranym nurcie psychoterapeutycznym. Ma za sobą
szereg dodatkowych kursów i szkoleń, swoją pracę opiera na zebranym doświadczeniu zawodowym. Ważnym elementem w pracy psychoterapeuty jest odbywanie terapii własnej oraz poddawanie swojej pracy superwizji pod okiem certyfikowanego superwizora. W swojej pracy psychoterapeuta przeprowadza z pacjentem proces polegający na leczeniu, profilaktyce i rehabilitacji zaburzeń psychicznych. Specjalista tej dziedziny stosuje metody i techniki danego nurtu psychoterapeutycznego, które są poparte danym podejściem i wyselekcjonowane z wysoką starannością. W polsce główne nurty psychoterapeutyczne to: poznawczo-behawioralny, psychodynamiczny, psychoanalityczny i humanistyczny. Ich założenia różnią się w oparciu o teorie zaburzeń psychicznych oraz podejść terapeutycznych. Psychoterapia jest metodą leczenia jednak psychoterapeuta nie jest lekarzem – nie uzyskamy od niego pomocy w postaci farmakoterapii.
Psychiatra
Psychiatra to lekarz medycyny zajmujący się badaniem, diagnostyką i leczeniem zaburzeń i chorób psychicznych – ukończył studia medyczne oraz specjalizację z psychiatrii bądź psychiatrii dzieci i młodzieży. Psychiatra diagnozuje oraz udziela pomocy w zakresu farmkoterapii, nie stosuje w swojej pracy terapii psycholgoicznej lub psychterapeutycznej z pacjentem lecz może ją zlecić w celu wspomagania leczenia. W psychiatrii diagnoza opiera się na międzynarodowych kwalifikacjach zaburzeń psychicznych: DSM i ICD. Psychiatra ocenia stan zdrowia pacjenta holistycznie i może zlecić udanie się na dalsze badania z zakresu internisty, czy na przykład neurologii oraz zalecić udanie się na psychoterapię w celu wsparcia procesu leczenia. Jego pomoc może być doraźna lub długoterminowa (wymagana w chorobach przewlekłych, czy też wymagających regularnej kontroli stanu zdrowia pacjenta).
Psycholog, psychoterapeuta i psychiatra są połączeni jednym celem – pomagają w cierpieniu psychicznym. Korzystanie z usług tych specjalistów, jeśli czujemy i widzimy taką potrzebę, to oznaka ogromnej odpowiedzialności za swój dobrostan psychiczny i fizyczny. W niektórych przypadkach najlepszy efekt może przynieść połączenie działań psychologicznych i psychiatrycznych – warto sięgać po taką formę pomocy w drodze do osiągnięcia równowagi zdrowotnej.
Źródła:
Czabała, J. C. (2016). Poradnictwo psychologiczne a psychoterapia. Roczniki psychologiczne, 19(3), 519-533. Czabała, J. C. Rozdział 10.
Hoss, A. R., Styła, R., Suszek, H., Kowalski, J., Grochowska, M., & Dąbrowski, J. (2020). Wizerunek psychiatry, psychologa i psychoterapeuty w mediach. Analiza polskich tygodników opinii. Psychiatria, 17(4), 216-223.
Szczukiewicz, A. (2018). Oczekiwania od pomocy psychologicznej–percepcja zawodu psychologa. Innowacje Psychologiczne. Studenckie Czasopismo Naukowe, 7(1).
Paluchowski, W. J. (2012). Kompetencje diagnostyczne psychologa i ich obraz. Czasopismo Psychologiczne, 18(1), 1-10.