Pierwsza wizyta u psychologa – nastolatek
Pierwsza wizyta u psychologa bywa nacechowana pewną dozą niepewności, stresu czy też poczucia wstydu. Wynika to niejako z obecnych stereotypów o pracy psychologa i psychoterapeuty oraz napięciem przed podzieleniem się osobistymi przeżyciami z obcą osobą. Należy podkreślić, że obecnie dbanie o zdrowie psychiczne i szerzenie treści psychoedukacyjnych skutecznie promuje sięganie po pomoc u specjalistów zdrowia psychicznego. Nie mniej jednak nie ulega wątpliwości, że wizyta u psychologa może być stresującym wydarzeniem zwłaszcza dla nastolatków. Okres dojrzewania i buntu młodzieńczego jest nierzadko trudnym czasem dla całej rodziny. Jego intensywność zdecydowanie nie ułatwia rodzicom decyzji o wizycie u specjalisty a nastolatkowi na podjęcie tego kroku. Jak pomóc młodzieży w złamaniu bariery w decyzji o wizycie u psychologa? Jak przygotować nastolatka do wizyty?
Przede wszystkim rodzic
Niepodważalnym ekspertem w życiu nastolatka jest jego rodzic. Właśnie tak ! Chociaż nierzadko nie jest tego świadomy i czuje się czasem zagubiony w świecie swojego dziecka. To opiekun jest swego rodzaju kompendium wiedzy dla psychologa na temat rozwoju dziecka, funkcjonowania w szkole, domu. Dlatego właśnie na pierwszą konsultacje zapraszani są rodzice w celu zebrania wywiadu na temat dotychczasowego rozwoju dziecka, napotykanych problemów wychowawczych i aktualnych spostrzeżeń w kwestii zauważonych trudności. W przypadku niepełnoletnich pacjentów konieczne będzie też wypełnienie koniecznych zgód na wizyty u psychologa. Wszystkie uzyskane od rodziców informacje pomogą specjaliście ustalić plan pomocy. Bardzo istotnym jest także, aby rodzice poinformowali nastolatka na czym polega wizyta u psychologa, czym zajmuje się ten specjalista i jakie ma obowiązki – tutaj bardzo ważny jest aspekt tajemnicy zawodowej. Psycholog jest zobowiązany do przestrzegania tajemnicy zawodowej. Co to oznacza w praktyce? Praca z młodzieżą polega w dużej mierze na nawiązaniu relacji terapeutycznej i zaufaniu. Nastolatek jest zapewniony, iż to, czym dzieli się na wizycie u psychologa zostanie
między nimi i jest w całkowicie bezpiecznej przestrzeni do dzielenia się osobistymi przeżyciami, co pozwala psychologowi na udzielenie odpowiedniego wsparcie. Oczywiście w przypadku podejrzenia zagrożenia zdrowia i życia psycholog informuje opiekunów nieletniego o zaistniałym zagrożeniu – młodociany pacjent również powinien być poinformowany o tej zasadzie przed rozpoczęciem pracy z psychologiem.
Kiedy zgłosić się do psychologa z nastolatkiem?
Na wizytę u psychologa należy zgłosić się w sytuacjach, kiedy niepokoi nas zachowanie dziecka. Jakie zachowania można ocenić, jako niepokojące? Jest to na przykład chwiejność emocjonalna, której obecność jest zauważalna w dłuższym okresie czasu – występuje znaczące obniżenie nastroju lub impulsywność. Zastanawiające może być także: wycofanie dziecka z ulubionych aktywności, życia społecznego, problemy z koncentracją, widoczny brak motywacji i chęci do wykonywania codziennych czynności, trudności ze snem, podejrzenie zaburzeń odżywiania, zachowania autodestrukcyjne (substancje szkodliwe, samookaleczenie). Warto zwrócić uwagę również na obecność objawów somatycznych (bóle głowy, brzucha) w towarzystwie obniżonego nastroju. Ważnym czynnikiem jest również doświadczenie sytuacji traumatycznej przez dziecko. Każda sytuacja, która zostaje uznana przez rodzica, jako alarmująca może zostać skonsultowana z psychologiem. Zwłaszcza kiedy istotnie wpływa na jakość codziennego funkcjonowania rodziny. Rodzice decydując o wizycie u psychologa ze swoim dzieckiem podejmują bardzo odpowiedzialny i ważny krok prowadzący często do istotnych zmian i pomocy swojemu dziecku.
Pierwsze spotkanie z psychologiem dla nastolatka może nie być łatwym doświadczeniem. To zupełnie normalne, iż może czuć się skrępowany, onieśmielony i niepewny. Bardzo ważne jest, by dziecko wiedziało, że będzie rozmawiało z człowiekiem, który nie będzie go oceniał, nie będzie komentował i opiniował słów dziecka a wysłucha obaw, trudności i okaże zrozumienie.
Źródła:
Czabała, J. C. (2016). Poradnictwo psychologiczne a psychoterapia. Roczniki psychologiczne, 19(3), 519-533. Czabała, J. C. Rozdział 10.
Hoss, A. R., Styła, R., Suszek, H., Kowalski, J., Grochowska, M., & Dąbrowski, J. (2020). Wizerunek psychiatry, psychologa i psychoterapeuty w mediach. Analiza polskich tygodników opinii. Psychiatria, 17(4), 216-223.
Szczukiewicz, A. (2018). Oczekiwania od pomocy psychologicznej–percepcja zawodu psychologa. Innowacje Psychologiczne. Studenckie Czasopismo Naukowe, 7(1).
Paluchowski, W. J. (2012). Kompetencje diagnostyczne psychologa i ich obraz. Czasopismo Psychologiczne, 18(1), 1-10.
Tekst 3